Ὁ Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ἀναπληρωτὴς ἐπικεφαλῆς τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας καὶ πρώην πρόεδρος τῆς Ρωσσίας, διαβάζει ἕνα ἀπόσπασμα ἀπὸ ἐπιστολὴ ποὺ ἔγραψε τὸ 1844 ὁ ποιητὴς Φιοντὸρ Τιοῦτσεφ πρὸς τὸν Γκούσταβ Κόλπ, συντάκτη τῆς γερμανικῆς “Ἐφημερίδας Ἀλγκεμάινε” (Allgemeine Zeitung), στὴν ὁποία ὁ ποιητὴς φιλοσοφεῖ σχετικὰ μὲ τὴν πραγματικὴ βάση τῶν ρωσσικῶν ἐπιτυχιῶν καὶ κατακτήσεων.
Γιὰ αἰῶνες, ἡ εὐρωπαϊκὴ Δύση ἁπλὰ πίστευε ὅτι δὲν ὑπάρχει καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξῃ ἄλλη Εὐρώπη.
Καὶ ὁ Τιοῦτσεφ συνεχίζει: «Μόλις τὸ ἀναγνωρίσουμε αὐτό, ὅλα γίνονται ξεκάθαρα, τότε ἔχουμε τὴν ἐξήγηση γιὰ τὰ πάντα. Ὁ πραγματικὸς λόγος γιὰ τὶς ραγδαῖες ἐπιτυχίες καὶ τὴν ἀσυνήθιστη ἐπέκταση τῆς Ρωσσίας, ποὺ ἔχουν καταπλήξει τὸν κόσμο, γίνεται σαφής.
Ἀρχίζει κανεὶς νὰ καταλαβαίνῃ ὅτι οἱ ἀποκαλούμενες κατακτήσεις καὶ οἱ πράξεις βίας ἦταν τὸ πιὸ φυσικὸ καὶ νόμιμο πρᾶγμα ποὺ συνέβη ποτὲ στὴν ἱστορία, ὅτι ἁπλῶς συντελοῦνταν μία ἰσχυρὴ ἐπανένωση. Γίνεται ἐπίσης σαφὲς γιατί ὅλες οἱ ἀφύσικες φιλοδοξίες, οἱ δυνάμεις καὶ οἱ θεσμοὶ ποὺ ἦταν ξένα πρὸς τὴν μεγάλη ἀρχὴ καταστράφηκαν ἀπὸ τὴν Ρωσσία, ἕνα πρὸς ἕνα. Γιατί, γιὰ παράδειγμα, ἔπρεπε νὰ χαθῇ ἡ Πολωνία;
Σίγουρα δὲν πρόκειται γιὰ τὸ αὐθεντικὸ πολωνικὸ ἔθνος, Θεὸς φυλάξοι, ἀλλὰ γιὰ ἕναν ψεύτικο πολιτισμὸ καὶ μία ψεύτικη ἐθνικότητα, τὰ ὁποία τοῦ ἐπιβλήθηκαν. Αὐτὸς εἶναι ὁ καλύτερος τρόπος γιὰ νὰ ἐκτιμήσουμε τὴν πραγματικὴ σημασία τοῦ λεγόμενου “Ἀνατολικοῦ Ζητήματος” τὸ ὁποῖο παρουσιάζεται ὡς ἄλυτο ἀκριβῶς ἐπειδὴ ὅλοι περιμένουν τὴν ἀναπόφευκτη λύση του ἐδῶ καὶ πολὺ καιρό».
Εἶναι ἄξιο προσοχῆς ὅτι ἐπιλέχθηκε ἕνα ἀπόσπασμα ποὺ ἀναφέρεται ταυτόχρονα στὴν ὁπτικὴ τῶν δυτικοευρωπαίων, τὴν καταστροφὴ τῆς Πολωνίας καὶ τὸ περίφημο Ἀνατολικὸ Ζήτημα. Αὐτὸ ἀφοροῦσε κι ἐνέπλεκε τότε ὅλους τοὺς Βαλκανικοὺς λαούς, τοὺς Ἄραβες, τὴν Ρωσσία καὶ τὶς δυτικὲς μεγάλες δυνάμεις τῆς ἐποχῆς, Ἀγγλία, Αὐστρία, Γαλλία καὶ Πρωσσία, ἀλλὰ στὸν πυρήνα του παραμένει ἕνα ζήτημα ἑλληνισμοῦ καὶ τουρκισμοῦ.
Τὸ Ἀνατολικὸ Ζήτημα ἐνέχει στὴν οὐσία του τὴν ἀντιπαράθεση μεταξὺ δύο ριζικὰ ἀντίθετων ὁπτικῶν ἐθνοτυπίας: ἑνὸς ἔθνους, τοῦ τουρκικοῦ, ποὺ σχηματίστηκε μέσω τοῦ κράτους (τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας), καὶ ἑνὸς ἔθνους, τοῦ ἑλληνικοῦ, ποὺ σχηματίστηκε ἀνεξαρτήτως κράτους καὶ προϋπῆρξε αὐτοῦ, καὶ ποὺ ποτὲ δὲν δέχτηκε τὸ κράτος ἐκεῖνο, ὑπερβαίνοντας μέσῳ τοῦ ἑλληνισμοῦ, τοῦ ἑλληνικοῦ κόσμου, τὴν κρατικοεθνικὴ ὑπόσταση.
Οἱ δυτικοευρωπαϊκὲς δυνάμεις ἐπιδίωξαν τὴν διατήρηση τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, καὶ ἀργότερα τὴν σύσταση ἑνὸς κράτους νεότουρκων βάσει τῆς τεχνητῆς ἐθνικιστικῆς-ρατσιστικῆς ἰδεολογίας τοῦ παντουρκισμοῦ (ποὺ ἦταν ἐχθρικὸ καὶ λειτούργησε ὀλέθρια γιὰ τὸν ἑλληνισμό) διότι ἤθελαν νὰ περιορίσουν τὴν Ρωσσία, τὴν ὁποία δὲν θεωροῦσαν μέρος τῆς “Εὐρώπης” τους – πρόβλημα ποὺ ἔχει σήμερα ἀναδυθεῖ καὶ πάλι.
Ἡ Ρωσσία, ἀπὸ ὅ,τι φαίνεται, πλέον κλίνει στὴν ἴδια ἐθνοτυπικὴ ὁπτικὴ μὲ τοῦ ἑλληνισμοῦ. Ἀντιμετωπίζει παρόμοιο πρόβλημα μὲ τὶς τεχνητὲς κρατικοεθνικὲς ὑποστάσεις, ὅπως αὐτὲς ποὺ κατασκεύασαν οἱ δυτικοὶ στὴν Οὐκρανία καὶ τὴν Πολωνία, καὶ ὡς ρωσσικὸς κόσμος ὑφίσταται τὴν ἴδια ἀπειλὴ μὲ τὸν ἑλληνισμό, τὸν ἑλληνικὸ κόσμο. Ἀναπόφευκτα ἐπανερχόμαστε στὸ πολιτικὸ καὶ πολιτισμικὸ μοντέλο τοῦ Βυζαντίου, τὸ ὁποῖο ἐν ἀντιθέσει μὲ αὐτὸ τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, διατηροῦσε ἕνα ἐνιαῖο κράτος ὑποστηρικτικὸ γιὰ τὸν ἑλληνικὸ κόσμο χωρὶς οὔτε νὰ ἀπειλῇ μὲ ἀφανισμὸ τὶς ἄλλες ἐθνότητες τοῦ ἰδίου κράτους, οὔτε νὰ ἐρεθίζῃ ἐθνικιστικὲς διαμάχες καὶ σεχταριστικές-ἀποσχιστικὲς τάσεις ἐντός τῆς ἐπικράτειάς του.
Θεωρῶ τὴν ἐπαναφορὰ αὐτοῦ τοῦ ζητήματος – καὶ μάλιστα ἀπὸ ἕναν ἀξιωματοῦχο ὅπως ὁ Μεντβέντεφ – ἕνα πολὺ σημαντικὸ στρατηγικό, διπλωματικὸ ἀλλὰ καὶ πολιτισμικὸ μήνυμα τῆς Ρωσσίας, ποὺ ἀπευθύνεται ὄχι μόνον στὶς δυτικοευρωπαϊκὲς δυνάμεις ἀλλὰ καὶ σὲ ἐμᾶς, τὸν ἑλληνικὸ κόσμο συγκεκριμένα.
→ Τὸ βίντεο δημιουργήθηκε στὸ πλαίσιο τοῦ προγράμματος Παγκόσμιοι Κλασικοὶ τοῦ ρωσσικοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ. Πηγή: Ντμίτρι Μεντβέντεφ, VKontakt.
Τὸ ρωσσικὸ ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ καὶ τὸ Channel One ἔχουν ξεκινήσει ἕνα πρόγραμμα μὲ τίτλο “Παγκόσμιοι Κλασικοὶ (Word Classics)”, στὸ ὁποῖο ἔργα συγγραφέων ὅπως ὁ Μιχαὴλ Μπουλγκάκοφ καὶ ὁ Φιοντὸρ Ντοστογιέφσκι διαβάζονται ἀπὸ ἐκπροσώπους τοῦ ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν, συμπεριλαμβανομένου τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Σεργκέι Λαβρώφ, καθὼς καὶ ἀπὸ συγγραφεῖς, κινηματογραφιστὲς καὶ συμμετέχοντες στὴν στρατιωτικὴ ἐπιχείρηση.